Üç Bölgesel Güç, Suriye'nin Birliği İçin Çare Arıyor
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türk ve İranlı mevkidaşları Recep Tayyip Erdoğan ve Hasan Ruhani ile Soçi'de Suriye gündemiyle bir araya geldi. Üç lider, toplantının ardından yaptıkları basın açıklamasında Suriye Ulusal Diyalog Kongresi'nin toplanacağını duyurdu.Putin, Erdoğan ve Ruhani'nin Soçi'deki Sanatoryum Rus'ta yaptıkları görüşme yaklaşık 2 saat sürdü. Üç lider, görüşme sonrası yaptıkları açıklamada Suriye'deki durumun yeni bir evreye geçtiğini belirterek Suriye Ulusal Diyalog Kongresi'nin toplanacağını açıkladı. Rus lider kongrede yeni anayasa ve seçimlerin masaya yatırılacağını açıklarken, yaptıkları görüşmede ülkedeki dış ve iç muhalefetinin kongreye davet edilmesi konusunda anlaşma sağladıklarını kaydetti. Ruhani de Suriye Ulusal Diyalog Kongresi'nde bütün partilerin birleşeceğini söyledi ve Suriye'nin geleceğinde güvenli bir seçimin olmasını dilediğini söyledi. Erdoğan da mutabık kalınan kongre ile ilgili olarak "Bu çabanın başarısı başta rejim ve muhalefet olmak üzere tarafların tutumuna bağlıdır" ifadesini kullandı. Erdoğan, kongrede yer bulup bulmayacağı henüz belli olmayan Suriyeli Kürtlerle alakalı olarak da "Suriye'nin siyasi birliği ve toprak bütünlüğü ile ülkemizin milli güvenliğine kasteden terörist unsurların süreçten dışlanması, Türkiye olarak önceliklerimiz arasında yer almaya devam edecektir" dedi.
ESAD-PUTİN GÖRÜŞMESİNİN ARDINDAN ÜÇLÜ ZİRVE
Bu üçlü zirve, Putin'in Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile 20 Kasım'da yaptığı fakat sonraki güne kadar gizli tutulan görüşmesini izledi. Söz konusu görüşmede Putin, Suriye'deki askeri operasyonlarda sona yaklaşıldığını söylemişti. Esad da Suriye'de barış ve çözüm isteyen herkesle çalışmaya hazır olduğu mesajını vermişti. Rusya, Türkiye ve İran, Suriye'de gerilimi azaltma bölgelerinin kurulduğu çatışmasızlık düzenlemesinin garantör ülkeleri. Soçi'de bugün gerçekleşen üçlü zirve de üç garantör ülke arasında gerçekleştirilen ilk en üst düzey görüşme oldu. Bu ülkelerin liderleri daha önce Suriye'yle ilgili üçlü olarak bir araya gelmemişti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Soçi'deki görüşmenin sonucunda bir ortak bildiri kabul etti.Bildiride, Suriye'deki gerilimi azaltma bölgelerinin ülkenin egemenliğini, birliğini ve bütünlüğünü bozmaması gerektiğini belirtildi. Suriye'nin egemenliğine, birliğine ve bütünlüğüne bağlılıklarını teyit eden liderler, "Gerilimi azaltma bölgeleri ve Suriye krizinin çözümüne yönelik hiçbir siyasi inisiyatif, ülkenin egemenliğini, birliğini ve bütünlüğünü hiçbir halükarda bozmamalı" ifadelerini kullandı.
'IŞİD'İN YOK EDİLMESİ İÇİN İŞBİRLİĞİ SÜRECEK' Suriye'deki IŞİD varlığının sona erdirilmesi için işbirliğini sürdürme kararı alan liderler, şu ifadeleri kullandı: "BM Güvenlik Konseyi'nin Suriye'deki terör örgütleri listesinde yer alan örgütlerin yok edilmesine yönelik birkaç yıl süren uluslararası çabaların ardından 29 Aralık 2016'da ateşkes sağlanmasını izleyen 11 aylık süreçte IŞİD ve diğer terör örgütlerinin varlığını sonlandırmaya kararlı bir şekilde yaklaşmayı başardık. Bu çerçevede Rusya, Türkiye ve İran'ın terör örgütlerinin nihai olarak yok edilmesi için işbirliği yapması konusunda mutabakat sağladık."
'PUTİN, ERDOĞAN VE RUHANİ YENİDEN GÖRÜŞMEYE HAZIR'
Bildiride üç ülkenin liderlerinin gerekli görülmesi halinde Suriye'de çözüme ilişkin yeni bir görüşme yapma konusunda mutabakat sağladığı ifade edildi. 'HÜKÜMET VE MUHALEFET ULUSAL DİYALOG KONGRESİNE KATILMALI' Bildiriye göre Putin, Erdoğan ve Ruhani, Suriyeli hükümet ve muhalefet temsilcilerini kısa süre içinde Soçi'de yapılacak Ulusal Diyalog Kongresi'ne yapıcı katılım sağlama çağrısı yaptı. Belgede üç liderin kongrenin başarılı olmasını istediği ve bu amaç doğrultusunda görüşmeler yaparak kongrenin katılımcılarını belirleyeceği kaydedildi. 'ULUSLARARASI TOPLUM SÜRECE KATKI SUNMALI' Öte yandan liderler, uluslararası topluma Suriye'deki gerilimi azaltma sürecine destek verme çağrısı yaptı. Bildiride, "Liderler, uluslararası toplumu Suriye'deki gerilimi azaltma ve istikrar tesis etme sürecine destek vermeye davet etti. Liderler, uluslararası toplumdan Suriye halkına ek insani yardımlar göndermesini, patlayıcı maddelerin temizlenmesine, tarihi mirasın korunmasına, altyapıların yenilenmesine yardımcı olmasını istedi" dendi. 'ESİRLERİN SERBEST BIRAKILMASI İÇİN ÖNLEM ALINMALI' Liderler, siyasi sürecin başlaması amacıyla esirlerin serbest bırakılması, hayatını kaybedenlerin cesetlerinin teslim edilmesi ve kayıpların aranmasıyla ilgili gerekli önlemlerin alınması çağrısı da yaptı. Metinde, "Liderler, Astana süreci çerçevesinde Suriye'de gerilimi azaltma bölgelerinin oluşturulmasının oldukça etkili olduğunu ve ülkedeki gerilim seviyesinin önemli ölçüde azalmasına, çekilen insan acılarının hafiflemesine, sığınmacı akımının durdurulmasına, sığınmacıların güvenli bir şekilde geri dönmeleri için uygun şartların oluşturulması için çalışmaların başlamasına yardım ettiğini vurguladı" dendi. Bildiride ayrıca liderlerin, Astana formatının ve erişimlerinin Suriye'de barış ve istikrarın sağlanması için etkili bir araç olduğunun altını çizdiği ifade edildi.Liderlerin görüşmesi sonrasında oluşturulan ortak bildiride, Rusya, Türkiye ve İran'ın Suriye'deki şiddetin azalması için koordineli bir şekilde çabalarını sürdürecekleri belirtildi. Metinde, "Liderler, şiddetin azalma eğiliminde dönüş olmamasını sağlamak amacıyla İran, Rusya ve Türkiye'nin koordineli bir şekilde çabalarını sürdürmelerini kararlaştırdı. Liderler, ülke bütünlüğünün geri getirilmesinde ve kapsayıcı, özgür, adil ve şeffaf, Suriyelilerin bilgisi dâhilinde ve kendileri tarafından gerçekleştirilen, anayasanın kabulüne yönelik ve Suriye halkının desteğini alan süreç üzerinden krizin siyasi çözüme kavuşmasının ve BM'nin gözetimi altında buna hakkı olan tüm Suriyelilerin katılımıyla özgür ve adil seçimlerin yapılmasının sağlanması için Suriyelilere yardım etme konusunda anlaştı" ifadelerine yer verildi.
RUS KAYNAKLARI: "Kürtlerin Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’ne katılımı Rusya, Türkiye ve İran liderleri arasında görüşüldü"
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Kürtlerin Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’ne katılımının Rusya, Türkiye ve İran liderleri tarafından ele alındığını, katılımın kapsayıcı olması gerektiği söyledi.Basın mensuplarının ‘Kürtlerin Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’ne katılımı görüşüldü mü’ sorusuna Peskov, “Evet, görüşüldü” yanıtını verdi. Kremlin Sözcüsü, ‘Nasıl bir karar alındı’ sorusunaysa, “Katılım kapsayıcı olmalı” diye cevap verdi. 'BAKANLAR ARASINDA BİR SURİYE TOPLANTISI KONUSUNDA HENÜZ MUTABAKAT YOK' Gazetecilerin Rusya, Türkiye ve İran Dışişleri Bakanları arasında Suriye ile ilgili toplantı konusunda mutabakat sağlanıp sağlanmadığı yönündeki soruya ise Peskov, “Hayır, henüz sağlanmadı’ yanıtını verdi. UZLAŞMA İÇİN GÜÇLÜ BİR TEMEL ATILDI Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Soçi’deki üçlü zirvesinin sonuçlarını değerlendiren Rusya Devlet Beşeri Bilimler Üniversite öğretim görevlisi Doç. Dr. Sergey Seregiçev, “Bu sembolik bir an. Evet, lokal operasyonlara devam ediyoruz, elbette Suriye ordusu ve istihbaratına yardım ediyoruz. Ama vurgu, askeri destekten sosyal ve ekonomik destek yönünde kayıyor. Bu çok önemli” dedi.Suriye’de iç savaşın parçaladığı sosyal ve ekonomik ilişkileri onarmanın kolay olmayacağını belirten Seregiçev, bu konuda şu değerlendirmede bulundu: “Anında çok sayıda sorun ortaya çıkıyor. Ama bu sorunlar sırasıyla çözüme kavuşturulmaya başlayınca Suriye’de uzlaşma için sağlam temel kazanmış oluruz. Çünkü insanlar bir iş bulunca, sağlam maaş almaya başlayınca, hastaneler, okullar, yollar, köprüler ve ilgili sosyal ve ekonomik altyapı onarılınca veya yenileri yapılınca bu tamamen durumu değiştirecek. İnsanların kaybedecek bir şeyleri olacak, okul ve hastaneleri inşa eden, istihdam sağlayan iktidara karşı çıkan radikallere desteğini kesecek. Bu, Suriye’yi bir devlet ve bir ülke olarak korumak için gerekli." SPUTNİK
