Tuna'nın İncisi Rusçuk ve Bir Balkan Türkü Fahreddin Türkkan Paşa

Tuna'nın İncisi Rusçuk ve Bir Balkan Türkü Fahreddin Türkkan Paşa

NEVAL KONUK'UN KALEMİNDEN

Kuzey Bulgaristan’ın Tuna Nehri kıyısındaki incisi Rusçuk; stratejik konumu nedeniyle tarihin her devrinde önemini korur.
Rusçuk(günümüzde Bulgaristan'da) şehri, 1864 Vilayet Yasası'ndan sonra, Osmanlı'da ilk vilayet merkezi seçilen Tuna'nın merkezi olur. 
Deliorman ve Dobruca denilen yörelerin bir kısmı da bu vilayetin sınırları içine girmekteydi. Buraya ilk yerleştirilen Türkler Yörük ve Türkmenlerdi.
Bunlar genellikle Kayı, Avşar; Kızık, Peçenek gibi boylara mensuptular. Eğribucak, Karagöz, Naldöken vs. gibi oymak mensupları da vardı.
Bunun yanında Ertuğrul Gazi’nin büyük oğlu, Osman Gazi’nin ağabeyi Gündüz Bey’in sülalesine mensup olanların da bu bölgede çok sayıda köy kurdukları bilinir. Bunlara ‘Amucalar’ denmektedir.
Bu çevredeki bazı köylerde babanın kardeşine ‘Amuca’, diye hitap edilmektedir. Razgrat (Hazargrad) çevresindeki Türkler ‘Beçen’ diye anılır. Bundan kasıt ‘Peçenek’ Türklerinden başkası değildir.
Önceleri Niş(Sırbistan)'te sosyal ve ekonomik alanda büyük başarılar elde eden Mithat Paşa, daha sonra atandığı Tuna Vilayeti'nin ilk ve en çok tanınan valisi olur. Rusçuk'ta ilk defa kız ve erkek kimsesiz çocuklar için eğitim merkezleri ve okullar, mektepler, Tuna kıyısında tren istasyonu ve gümrük binası, oteller, postahane, askeri kışla ve askeri hastahane gibi pek çok yeni bina inşa ettirir. Bu binaların hepsi Tanzimat sonrası, Osmanlı'nın batılılaşması/modernleşmesi olarak adlandırılan 19.y.y.'ın üçüncü çeyreğine meydana gelen yeniliklerdir.
Sonra neolur?!!
1878'de Rusçuk'u kaybederiz. 19.y.y.'da Osmanlı'nın yaşadığı en büyük trajedilerden biri olan 1877-1878 Savaşı sonrasından yüzbinlerce Müslüman Türk yollara dökülür. Namı diğer 93 Harbi’nden bugüne kadar; Anadolu’ya en fazla göç Rusçuk'tan olur.
Tüm bu olaylar yaşanırken Rusçuklu Fahreddin (Paşa), henüz 10 yaşında bir çocuktur. Göçle ailesiyle beraber o hengamede yollara düşer. Bu olayın onda nasıl tesir yaptığı belki Medine Savunması'nda yıllar sonra vücud bulmuştur!!! Kim, bilebilir...
Günümüzde Rusçuk genelinde ve kent merkezinde; cami, türbe, hamam, çeşme ve okul gibi pek çok Osmanlı eseri halen vardır. Şehre bağlı köy ve kasabalarda da hatırı sayılır bir Türk nüfus yaşamaktadır.
TÜRKKAN Paşa Türkiye Türklerinin olduğu kadar, Bulgaristan'da yaşayan hemşehrisi Rusçuklu Türkleri'nde kahramanıdır...
Aziz ruhu şad olsun!


Neval Konuk
Tuna'nın İncisi Rusçuk ve Bir Balkan Türkü Fahreddin Türkkan Paşa
Tuna'nın İncisi Rusçuk ve Bir Balkan Türkü Fahreddin Türkkan Paşa